Melki
Bir dönem iyi bir geçim kaynağı haline gelen melki eskisi kadar sık bulunmuyor. Ancak yine de bir alışkanlık haline gelmiş olmalı ki sonbaharda her hafta sonu Bigadiç’te, Alaçam Dağları’nın batıya bakan yamaçlarında ikişer üçer kişilik toplayıcı gruplar görülüyor.
Yazı ve Fotoğraf: Serkan Çolak
Farklı yörelerde geyik sırası, balkadın mantarı olarak da adlandırılan çalı melkisi, muhacirlerin geleneksel yiyeceklerindendir. Rivayete göre, 93 harbinden sonra Türkiye’ye göç eden muhacirlere yerleşmeleri için, geniş düzlükler veya denize yakın yerler gösterilmesine karşın ‘düşman’ın kendilerini bu düzlüklerde kolay bulacağı endişesiyle dağlık ve ormanlık alanlara yerleşmeyi tercih etmişlerdir. Bu tür bir coğrafi seçim, ilerleyen süreçte yiyeceklerinden geleneklerine kadar toplumsal yaşamlarının bütün alanlarına etki etmiştir.
Ormanlık alanlarda daha çok sonbaharda görülen melkinin ocakları vardır. Bir ocakta yüzlerce melki bulunabilir. Dibe yakın yerden kestiğinizde bir hafta sonra tekrar aynı yerden toplama şansınız olur. Bu yüzden melki avcılarının gizli ocakları vardır. Bu ocakların üzeri başka kimse bulamasın diye çalılarla kapatılır. Bir dönem iyi bir geçim kaynağı haline gelen melki eskisi kadar sık bulunmuyor. Ancak yine de bir alışkanlık haline gelmiş olmalı ki sonbaharda her hafta sonu Bigadiç’te, Alaçam Dağları’nın batıya bakan yamaçlarında ikişer üçer kişilik toplayıcı gruplar görülüyor.
Çocukluğumda babamla pazar günleri melki toplamaya giderdik. Eğer yerinde duruyorsa bir hafta önce topladığımız ocaklara bakar, bulamazsak saatlerce ormanın derinliklerine doğru ilerleyip melki arardık. Babam için bu bir tutku gibiydi, benim içinse oyun ve dahası babayla geçirilen değerli bir zamandı. Akşam olup da eve dönünce topladığımız melkileri, her muhacirin evinde olan ‘maşınga’ üzerinde pişirirdik. Maşınga, kuzine sobanın muhacir dilindeki adıdır. Yıllar sonra tekrar melkinin peşine düştüm. Fakat bu kez ormanın derinliklerinde bulmaya çalıştığım çocukluğumdan kalan anılardı. Ve babam hala tutkusunun peşinden gidiyordu.
