Malatya; Mişmiş Hasadı
Malatya’ya bahar geldiği zaman kayısı ağaçları çiçeklenip gelinliğini giydiğinde, dağlardaki kar beyazı ile ovadaki çiçek beyazı birbirine karışır ve Halikarnas Balıkçısı’nın dediği gibi “Çiçeklerin Düğünü” başlar.
Yazı ve Fotoğraf: Kasım Gümüş
Bölge ekonomisinde önemli paya sahip kayısıya Malatya’da “Mişmiş” derler. Dünyadaki kuru kayısı üretiminin yüzde seksenini karşılayan Malatya’da yaklaşık 60 bin aile kayısı ile geçimini sağlıyor. Son yirmi yıldır küresel iklim değişikliği ve kuraklık sonucu oluşan mevsimsel anormallikler, aşırı yağış, dolu, don ve mevsimlerin birbirinden ayrılmasının zorlaşması kayısı üretimini olumsuz etkiliyor. Ayrıca zor doğa koşullarını atlatıp hasat edilen kayısı, kaderine terk edilen tarım politikaları ile değerine karşılık gelemeyen rakamlara satılması sorunu ile karşı karşıya. Artık mişmiş üreticiliği iyice zorlu hale geliyor.
Emekleri ile geçimini sağlayan mevsimlik tarım işçileri, zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak için yanlarına aldıkları eşyaların bulunduğu, çoğunlukla kapasitelerinin üzerinde ağırlık taşıyan minibüslerde ya da kamyonet kasalarında tehlikeli ve zor şartlarda, hasada doğru yolculuğa başlıyorlar. Bu yolculuk çoğunlukla işsizliğin daha fazla olduğu yakın illerden (Adıyaman, Urfa, Diyarbakır gibi) Malatya’ya doğru oluyor. Artık çiçekler çağla olduğunda, çağlalar sarardığında işçiler kayısı bahçelerindeki yerlerini almıştır. Kötü barınma koşullarında, sağlıksız ve güvencesiz ortamlarda yaşlı, kadın, çocuk demeden güneşin ilk ışıkları ile başlayan çalışma, güneşin batışına kadar devam eder.
Ağaçlardan indirilen kayısılar kasalara konup kükürtlenerek ‘islim’ ya da doğal yoldan kurutularak ‘gün kurusu’ haline getirilir. Ürünün kaliteli olması için bu işler belli bir sırada ve hızlıca yapılması gerektiğinden hasat yapılan bahçelerde telaş çok fazladır. Sergenlerde (kayısıların serilip kurutulduğu yerler) tabloları aratmayan görüntüler oluşurken, üretici bu görüntülerin farkına bile varmadan mazot parası, ilaç parası, işçilere ödenecek gündelikleri ve geçimini sağlayacak geliri elde edip etmeyeceğini düşünmeye başlamıştır bile.
